17 september 1944. De eerste Amerikaanse tank van de divisie Hell on Wheels rijdt de steile Adsteeg af en dendert Beek binnen. Beek is bevrijd na een bezetting van vier jaar en vier maanden. Tien van de 26 joodse inwoners van Beek zijn gedeporteerd en zullen niet meer terugkomen. In de schaduw van de jodenvervolging hadden de nazi’s ook maatregelen genomen tegen de Sinti.

De Sinti en Roma, door de Nederlanders ook wel eens denigrerend zigeuners genoemd, werden in de eerste jaren na de oorlog vooral gediscrimineerd door de Nederlandse overheid. Het vooroordeel bestond dat zij asociaal of crimineel waren. De Nazi’s beschouwden de Roma en Sinti als een minderwaardig ras dat uitgeroeid moest worden. Reichsführer-SS Heinrich Himmler vaardigde daarom in december 1942 het Auschwitz-erlass uit, waarin hij opdracht gaf alle zigeuners over te brengen naar een speciale afdeling van het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau, het Zigeunerlager.

Er vond in heel Nederland in de nacht van 16 mei 1944 een razzia plaats op Roma en Sinti. Negen leden van het Sinti-gezin Franz uit Beek werden, samen met 236 andere Roma en Sinti op 19 mei vanuit Westerbork naar Auschwitz vervoerd. Onder hen was ook het meisje Settela Steinbach, geboren in Buchten bij Sittard. Van deze groep overleefden 31 mensen de verschrikkingen van de kampen. Drie van de overlevenden waren leden van het gezin Franz. Maar een echte bevrijding was het voor hen niet. Zij moesten verder leven met het besef dat hun familie was uitgemoord. En ook de vooroorlogse discriminatie van mensen uit een woonwagen was niet ineens verleden tijd.

Toeristische informatie:

Groenstrook tussen Maastrichterlaan 31-33 – GPS code N 50 56.319, E 5 47.5