Plany założenia obozu Stutthof stworzono na długo przed wybuchem wojny. Powstał jako regionalny obóz dla więźniów, ale podczas wojny naziści rozbudowali go i włączyli do ogólnego system obozów. Ostatecznie, Stutthof stał się obozem koncentracyjnym, który stał się elementem planu eksterminacji wszystkich Żydów europejskich.

Na długo przed wybuchem wojny przywódcy nazistów w Wolnym Mieście Gdańsk rozwinęli pomysł stworzenia obozu dla “niepożądanego elementu polskiego”. Od 1936 r. prowadzili ścisłą obserwację polskich organizacji, a specjalny oddział SS szukał lokalizacji na obozy dla internowanych. Obóz Stutthof otwarto w dniu 2 września 1939 r., zaledwie jeden dzień po wybuchu wojny.

Po wizycie Himmlera w listopadzie 1941 r. naziści rozbudowali Stutthof, który zyskał status obozu międzyregionalnego. Od czerwca 1944 r. stał się narzędziem masowej eksterminacji. W momencie szczytowej rozbudowy, obóz zajmował powierzchnię 120 ha i miał ponad 39 podobozów. Łączna liczba więźniów sięgnęła 110.000. Byli wśród nich Polacy, Żydzi, Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini, Litwini, Łotysze, Estończycy, Czesi, Słowacy, Finowie, Norwegowie, Francuzi, Duńczycy, Holendrzy, Belgowie, Niemcy, Austriacy, Anglicy, Hiszpanie, Włosi, Jugosłowianie, Węgrzy i Romowie (cyganie). Więźniowie wykonywali przymusowe roboty cierpiąc wskutek niedożywienia, potwornych warunków sanitarnych, chorób, tortur fizycznych i psychicznych. 65.000 osób straciło życie wskutek nieludzkich warunków bytowania, nadto egzekucji wskutek rozstrzeliwań, wieszania, zagazowywania, śmiercionośnych zastrzyków, bicia i tortur, a także w wyniku trudu podczas ewakuacji lądem i morzem oraz egzekucji dokonywanych po drodze.

Stutthof został ostatecznie wyzwolony w dniu 9 maja 1945 r. przez 48 Armię 3 Frontu Białoruskiego.