Het Nationaal Monument midden op de Dam in Amsterdam dient als een voortdurende herinnering aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Het imposante monument van 22 meter hoog is ontworpen door de Nederlandse architect J.J.P. Oud en werd op 4 mei 1956 onthuld door koningin Juliana.

Op 9 mei 1945, enkele dagen na de Nederlandse bevrijding vond de eerste dodenherdenking plaats op de Dam in Amsterdam. Om de gevallenen te herdenken werd er een minuut stilte gehouden. Al snel daarna kwamen twee voormalige Nederlandse militairen met het voorstel voor de oprichting van een Nationaal Monument. In afwachting van het uiteindelijke monument, verscheen in 1947 een tijdelijke colonnade met daarin elf urnen met aarde van de fusilladeplaatsen uit de elf provincies. Later zou er ook een urn met aarde uit Nederlands-Indië worden toegevoegd.

Het uiteindelijke monument werd onthuld op 4 mei 1946 door koningin Juliana. Ontworpen door architect J.J.P Oud bestaat het monument uit een 22 meter hoge zuil, gemaakt van wit natuursteen. Deze zuil is omringd door een reliëf en verschillende beelden. Aan de achterzijde van de zuil is een halfronde gedenkmuur te vinden. In de nissen van deze muur zijn de verschillende urnen met aarde bijgezet.

Elk jaar tijdens de Nationale Dodenherdenking op 4 mei vindt de landelijke herdenking plaats op de Dam in Amsterdam. Traditiegetrouw leggen de Koning en de Koningin de eerste krans namens alle burgers van Nederland. Tegenwoordig worden niet alleen Nederlandse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog herdacht, maar alle Nederlandse oorlogsslachtoffers sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.