Podczas niemieckiego ataku na Wojskową Składnicę Tranzytową wartownia nr 1 była najważniejszym bastionem obrony półwyspu Westerplatte. Załoga utrzymała ją do końca. Po wojnie wartownię przesunięto o około 40 metrów, żeby umożliwić rozwój portu. Obecnie mieści się w niej oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.

Ze względu na swe położenie, wartownia nr 1 była najważniejszym ogniwem w łańcuchu obrony półwyspu Westerplatte. Jej załogę stanowiło 13 żołnierzy pod dowództwem plutonowego Piotra Budera. W dniu 1 września, podczas niemieckiego ataku na Wojskową Składnicę Tranzytową kilku mężczyzn uzbrojonych w karabiny maszynowe opuściło placówkę Prom i przedostało się do wartowni nr 1. Liczba załoga wzrosła do 21 żołnierzy wyposażonych w trzy ciężkie karabiny maszynowe i cztery lekkie.

2 września wybuch pocisku tuż obok wartowni uszkodził ją. Obrońcy zastąpili wyrwane drzwi tymczasową barykadą, aby uniemożliwić atakującym wrzucenie do środka granatu. Pomimo ciągle pogarszających się warunków, załoga wartowni utrzymała pozycję.

Po wojnie plany rozbudowy portu zagroziły istnieniu opuszczonej i zaniedbanej wartowni nr 1. W marcu 1967 r., dzięki staraniom weteranów Westerplatte i działaczy społecznych zbudowano specjalne tory, by przesunąć ważący 600 ton budynek o kilkadziesiąt metrów. W 1974 r. w odrestaurowanej wartowni otwarto wystawę. W 1980r. stała się oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Dziś przez miejsce jej pierwotnej lokalizacji przebiega bocznica kolejowa, a pod nią, w ziemi pozostaje jej płyta fundamentowa.