Sinds drie kwart eeuw boffen twee Belgische steden – Bergen en Doornik – erop dat zij de “eerste bevrijde stad” van het land waren. Het is een meer dan symbolische kwestie. Een tijdlang heeft Chimay als derde Belgische stad die eer opgeëist. Historisch gezien was dat echter niet houdbaar.
De chronologie van de bevrijding is belangrijk . Beschouwd worden als de eerste bevrijde Belgische stad levert veel herinneringstoerisme op. Tussen beide Henegouwse steden – Bergen en Doornik – gaat het slechts om uren , zelfs minuten … Ook voor de geallieerden is de chronologie belangrijk want het waren niet dezelfde eenheden die ter plekke waren. In de plannen van Eisenhower was Doornik aanvankelijk toegewezen aan het XXXe Britse korps. Maar de zwakke Duitse weerstand verleidde US generaal Bradley ertoe “zijn” 2e pantserdivisie (2th Armoured Division) te laten aanvallen en het gras onder de voeten van de Britten weg te maaien. Inderdaad, een Task Force van delen van de 30e infanteriedivisie (30th Infantry Division) rukte op 2 september om 19.45 u de stad binnen (de ontgoochelde Britten kwamen er maar aan op 3 september rond 9.30-10u). Was Doornik dus de eerste bevrijde stad? Het antwoord is negatief.
Gebruik makend van de Duitse aftocht waren inderdaad tanks van het 83e verkenningsbataljon van de 3e US pantserdivisie (3th Armoured Division) er diezelfde 2e september rond 18 .25u in geslaagd aan het kruispunt van de Chaussée Brunehaut de “grenzen” van de hoofdstad van Henegouwen te bereiken. Maar het was slechts de dag daarop, 3 september, dat het stadscentrum bevrijd werd en dit met hulp van het Belgische verzet.
Met de steun van de Federatie Wallonië-Brussel en in samenwerking met CEGE-SOMA.