In december 1970 legden havenarbeiders in Gdynia en Gdańsk het werk neer. De eisen waren bescheiden; de arbeiders staakten voor meer basis consumptiegoederen. De staking werd door de politie bruut onderdrukt en er vielen eenenveertig doden. Pas tien jaar later, in augustus 1980, durfden de havenarbeiders van de Lenin-scheepswerf (de huidige Gdańsk-scheepswerf) het opnieuw aan om in staking te gaan. De stakers en hun charismatische stakingsleider Lech Walesa waren ervan overtuigd dat alleen een strategie van geweldloosheid tot succes kon leiden. De eisen waren opnieuw bescheiden; men wilde slechts wat meer brood op de plank. Toen de oppositie en de intellectuelen zich bij de staking aansloten, werden de eisen allengs meer politiek getint. Mensenrechten werden centraal gesteld en men eiste een monument voor de eenenveertig doodgeschoten stakers uit 1970.

Door het succes van de staking die de grootste scheepswerf van het land platlegde, sloeg de vonk over naar andere delen van het land. Overal legden arbeiders het werk neer uit solidariteit met de arbeiders in Gdańsk. Na een impasse van een paar weken stuurde de Poolse regering onderhandelaars naar Gdańsk.

Op 31 augustus tekende Lech Walesa een overeenkomst met de regering om de staking te beëindigen. Dit akkoord leidde tot de oprichting van de eerste legale niet-communistische vakbeweging Solidarność. Alhoewel dit succes niet meteen het einde van het communistisch regime in Polen betekende, bleek de oprichting van Solidarność achteraf een belangrijke stap op de weg naar de val van alle communistische regimes in Europa. Daarmee stond Solidarność aan de wieg van een herenigd Europa na een lange periode van Koude Oorlog.